شناسه خبر : 22459
  پرینتخانه » استانی, اقتصادی, یادداشت تاریخ انتشار : 30 اسفند 1403 - 10:04 |

الگوی وان برای ایلام

استان‌های مرزی «وان» در ترکیه و «ایلام» در ایران، با وجود اشتراکات چشمگیر در پتانسیل‌های طبیعی و جمعیتی، مسیرهای توسعه‌ای متفاوتی را پیموده‌اند. این دو منطقه کوهستانی، که هر دو جزو زیستگاه‌های اقوام کرد هر کشورند و از جاذبه‌های طبیعی خیره‌کننده و صنایع دستی منحصربه‌فرد بهره می‌برند، الگویی ارزشمند برای مطالعات تطبیقی در حوزه توسعه منطقه‌ای ارائه می‌دهند.
الگوی وان برای ایلام

یادداشت | امیررضا غلامی

استان‌های مرزی «وان» در ترکیه و «ایلام» در ایران، با وجود اشتراکات چشمگیر در پتانسیل‌های طبیعی و جمعیتی، مسیرهای توسعه‌ای متفاوتی را پیموده‌اند. این دو منطقه کوهستانی، که هر دو جزو زیستگاه‌های اقوام کرد هر کشورند و از جاذبه‌های طبیعی خیره‌کننده و صنایع دستی منحصربه‌فرد بهره می‌برند، الگویی ارزشمند برای مطالعات تطبیقی در حوزه توسعه منطقه‌ای ارائه می‌دهند.
«وان» ترکیه با بهره‌گیری هوشمندانه از موقعیت استراتژیک خود به عنوان پل ارتباطی بین فلات ایران و اروپا، تحولی چشمگیر را تجربه کرده است. سرمایه‌گذاری هدفمند در زیرساخت‌های گردشگری نظیر احداث فرودگاه بین‌المللی، توسعه صنایع تبدیلی کشاورزی و تبدیل محصولاتی مانند «پنیر وان» به برندی جهانی، این استان را به یک استان موفق مرزی در شرق آناتولی بدل ساخته است. دریاچه وان و کلیسای تاریخی آختامار، با جذب سالانه بیش از یک میلیون گردشگر، نماد موفقیت این الگو هستند.
در سوی دیگر مرز، ایلامِ ایران با برخورداری از طبیعت بکر زاگرس مرکزی، سد سیمره، تنگه‌های پر آب و دیدنی، چشمه‌های آبگرم، جنگل‌های بلوط و مرزی ۴۲۵ کیلومتری با عراق، هنوز نتوانسته از ظرفیت‌های خود بهره کافی ببرد. با وجود جمعیت ۶۰۵ هزار نفری (سرشماری ۱۴۰۰)، این استان تنها ۲۱۰ هزار گردشگر در سال جذب می‌کند و سهم آن از صادرات غیرنفتی کشور به کمتر از ۰.۳٪ محدود شده است. در مقابل وان ترکیه توانسته سالانه ۱.۲ میلیون گردشگر جذب کند (آمار وزارت فرهنگ و گردشگری ترکیه ۲۰۲۳) و صادرات پنیر خود را به ۴۲ میلیون دلار در سال برساند. مقایسه زیرساخت‌ها نیز شکاف عمیق را نشان می‌دهد؛ وان با ۲۷ هتل ۴ و ۵ ستاره و ۱۸ کارخانه صنایع غذایی مدرن، در مقابل ایلام با ۲ هتل ۳ستاره و ۵ واحد صنایع تبدیلی کوچک.
در بخش کشاورزی، بهره‌وری در وان ۲.۸ برابر ایلام است. تولید شیر در وان ۸۴۰ هزار تن در سال، تولید شیر در ایلام ۱۹۰ هزار تن و عملکرد گندم در وان ۳.۲ تن در هکتار و عملکرد گندم در ایلام ۱.۴ تن در هکتار است.
نکته امیدوارکننده اینجاست که ایلام با ۴۸۰ هزار هکتار مرتع (۲.۵ برابر میانگین کشوری)، وجود سرچشمه‌ها و ذخایر آبی مناسب، قریب به ۳۰۰ روز آفتابی در سال (مناسب برای انرژی خورشیدی) و دسترسی به بازار ۴۰ میلیونی عراق، از ظرفیت تبدیل شدن به هاب تجاری و گردشگری برخوردار است.
تحلیل‌ها نشان می‌دهد با پنج‌برابر کردن سرمایه‌گذاری در گردشگری (به ۵۰۰ میلیارد تومان سالانه)، افزایش ۶۰ درصدی بهره‌وری کشاورزی و رساندن سهم تجارت مرزی از ۳٪ به ۱۲٪، می‌توان نرخ بیکاری را تا ۴٪ کاهش داد و سالانه ۷۰۰ هزار گردشگر جذب کرد.
توسعه گردشگری نظام‌یافته با ایجاد زیرساخت‌های اقامتی و طراحی تورهای ترکیبی طبیعت‌گردی-تاریخی، سرمایه‌گذاری در صنایع تبدیلی کشاورزی و دامداری برای ایجاد ارزش افزوده و ایجاد زنجیره ارزش کامل از دامداری تا تولید فرآورده‌های باکیفیت (عسل، گوشت، لبنیات) با برندسازی بین‌المللی و بهره‌برداری از موقعیت مرزی با توسعه منطقه آزاد مهران به عنوان هاب تجاری ایران-عراق و تبدیل آن به عنوان پل ارتباطی دو کشور با جذب سرمایه‌گذاری در لجستیک و خدمات مرزی؛ استان ایلام را در مسیر تحول قرار خواهد داد.
تجربه وان نشان می‌دهد که تحول مناطق مرزی محروم ممکن است. کلید موفقیت در همکاری سه جانبه دولت، بخش خصوصی و مردم نهفته و با تنظیم ارتباطات بین المللی به اوج می‌رسد. آیا کشور می‌تواند از این الگو برای توسعه ایلام بهره بگیرد؟ پاسخ به این سؤال نه تنها آینده اقتصادی ایلام، که سرنوشت بسیاری از مناطق مرزی ایران را تعیین خواهد کرد. زمان آن فرا رسیده که به جای غفلت از این مناطق، از آنها به عنوان موتورهای رشد اقتصادی استفاده کنیم.

به اشتراک بگذارید
  1. مهدی :
    ۱۷ فروردین ۰۴

    باسلام این بزرگوار هنوز از کم شدن و جابجایی مرز بین ایلام و خوزستان هنوز خبر ندارند و چه مقایسه شب و روزی انجام دادن و این آمار ارقام از کجا کسب کردن که ایلام 210هزار گردشگر در طول سال دارد 10برابر رقم واقعی حالا اگر زوار حرمین حساب کنیم بالای 2میلیون هست که 95درصد اونها مستقیم از جاده و کمربندی ایلام عبور داده میشوند ای کاش این مدل اپن فقط نوشتن و شعار …کنار بزاریم به جای عمل

  • دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط تیم مدیریت در وب منتشر خواهد شد.
  • پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
  • پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.